سلوک سیاسی امیرالمومنین ، در کلام امام خامنه ای

سلوک سیاسی امیرالمومنین (سلام الله علیه) از سلوک معنوی و اخلاقی او جدا نیست ؛ سیاست امیرالمومنین هم، آمیخته ی با معنویت است ، آمیخته ی با اخلاق است ، اصلا منشأ گرفته ی از معنویت علی و اخلاق اوست . سیاست اگر از اخلاق سرچشمه بگیرد، از معنویت سیراب بشود ، برای مردمی که مواجه با آن سیاستند، وسیله ی کمال است ، راه بهشت است ؛ اما اگر سیاست از اخلاق جدا شد، از معنویت جدا شد ، آن وقت سیاست ورزی ، می شود یک وسیله برای کسب قدرت ، به هر قیمت ؛ برای کسب ثروت، برای پیش بردن کار خود در دنیا . این سیاست می شود آفت ؛ برای خود سیاست ورز هم آفت است ، برای مردمی هم که در عرصه ی زندگی آنها این سیاست ورزیده می شود هم آفت است در این سیاست ورزی ، امیرالمومنین یکی از خصوصیاتش این است ؛ از مکر و فریب دور است .

در یک جمله ای از حضرت نقل شده که " لو لا التقی لکنت ادهی العرب" [1] ؛ اگر تقوا دست و پای مرا نمی بست ، از همه آحاد و مکاران عرب، مکر و حیله را بهتر بلد بودم . یک جای دیگر در مقام مقایسه ی معاویه با خودش – چون معاویه به دهاء و مکر در حکومت معروف بود – به حسب آنچه که نقل شده ، فرمود  " و الله ما معاویه بأدهی منّی " [2] ؛ معاویه از من زرنگتر نیست . منتها علی چه کند ؟ وقتی بنای بر رعایت تقوا و رعایت اخلاق دارد ، دست و زبانش بسته است . روش امیرالمومنین این است . تقوا که نبود ، دست و زبان انسان باز است ، می تواند همه چیز بگوید ، خلاف واقع می تواند بگوید ، تهمت می تواند بزند ، دروغ به مردم می تواند بگوید، نقض تعهدات می تواند بکند ، دلبستگی به دشمنان صراط مستقیم می تواند پبدا بکند . وقتی تقوا نبود اینجوری است .

امیرالمومنین می فرماید : من سیاست را با تقوا انتخاب کردم ، با تقوا اختیار کردم ؛ این است که در روش امیرالمومنین ، مکاری و حیله گری و کارهای کثیف و این چیزها وجود ندارد ؛ پاکیزه است.یکی از خطر های جدایی دین از سیاست که عده ای آن را همیشه در دنیای اسلام ترویج می کردند – در کشور ما هم بود، امروز هم متاسفانه ، بعضی نغمه هایی را در جدایی دین از سیاست بلند می کنند – همین است که وقتی سیاست از دین جدا شد ، از اخلاق جدا خواهد شد ، از معنویت جدا خواهد شد . در نظامهای سکولار و بی رابطه با دین ، اخلاق در اغلب نزدیک به همه موارد، از بین رفته است . حالا یک وقت استثنائاً در جایی یک عمل اخلاقی دیده بشود، این ممکن است؛ استثناء است . وقتی دین از سیاست جدا شد ، سیاست می شود غیر اخلاقی ، مبنی بر همه محاسبات مادی و نفع طلبانه . سلوک سیاسی امیرالمومنین بر پایه معنویت است و از سلوک معنوی او جدا نیست . (*)

[1] -کافی، ج 8، ص 22

-[2] نهج البلاغه، خطبه 200

(*) بیانات امام خامنه ای در خطبه های نماز جمعه تهران مورخ 88/6/20

اللهم اجعلنا من المتقین